e-wędrówki portal mapowy logo

PORTAL MAPOWY WOJEWÓDZTWA
WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO

Szeląg Zakonu Krzyżackiego

Szeląg Zakonu Krzyżackiego Gdy Michał Kuchmeister von Sternberg dobrowolnie złożył swój urząd w 1422 r., wielkim mistrzem Zakonu Krzyżackiego został Paweł von Russdorf. Nowy wielki mistrz w 1425 r. oddał w 10- letnią dzierżawę miastom zakonne mennice w Toruniu i Gdańsku, w związku z brakiem srebra i środków na jego zakup. Miasta miały oddawać Zakonowi połowę dochodu z ich prowadzenia. Szelągi krzyżackie wybijano wówczas zgodnie ze wzorem wprowadzonym jeszcze reformą Michała Kuchmeister’a von Sternberg z 1417 r. Po upływie czasu dzierżawy, nieusatysfakcjonowany wpływami z pracy mennic, wielki mistrz zakonny, zaproponował miastom dalszą dzierżawę, ale pod warunkiem przekazywania Zakonowi 2/3 dochodu. Miasta nie wyraziły zgody na taki układ, dlatego mennice ponownie przeszły pod zarząd Państwa Krzyżackiego. Pomimo że wybijane przez nie monety nie różniły się jakością od wcześniej wybijanych, miasta pruskie odtąd stale zarzucały Zakonowi obniżanie próby srebra szelągów krzyżackich i odrzucały wszelkie próby reform systemu monetarnego. Narastające spory pomiędzy miastami i stanami pruskimi a Zakonem Krzyżackim, pośród których ważną kwestię sporną stanowiło właśnie „psucie” monety, doprowadziły do powstania w 1440 r. Związku Miast Pruskich. Stemple bitych pomiędzy 1436 r. a 1440 r. szelągów krzyżackich odróżnić można od monet powstających wcześniej w mennicach pod zarządem miast, dzięki umieszczanym nad tarczą w polu awersu lub rewersu, lub na obu stronach, pojedynczych punktów. Prezentowany szeląg Zakonu Krzyżackiego został wybity za czasów wielkiego mistrza Pawła von Russdorf, pełniącego najwyższy urząd w Państwie Zakonnym w latach 1422-1441. Na awersie w polu widoczna jest tarcza mistrzowska umieszczona na dużym krzyżu, przecinającym otok monety, a w samym otoku widoczne są fragmenty napisu dookolnego, który prawdopodobnie brzmiał: „MAGST*PAVLVS*PRIM”. Na rewersie w polu, zgodnie z kontynuowanym schematem, umieszczona została tarcza mistrzowska, na podobnym, jak w awersie dużym krzyżu również wchodzącym na otok monety. W otoku, widoczny jest fragment łacińskiego napisu: „MONETA*DNORVM*PRVSCIE”. Zarówno na awersie, jak i na rewersie nad tarczami umieszczone zostały pojedyncze punkty. Literatura: M. Gumowski, „Dzieje mennicy toruńskiej”, Toruń 1961 R. Kiersznowski, „Wstęp do Numizmatyki polskiej wieków średnich”, Warszawa 1964 A. Mikołajczyk, „Leksykon Numizmatyczny”, Warszawa 1994 F.A. Vossberg, “Geschichte der Preussischen Munzen und Siegel von Fruhester. Zeit bis zum Ende der Herrschaft der Deutschen Ordens”, Berlin 1843 Zrealizowano we współpracy z Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku Prawa do wizerunków cyfrowych: Domena publiczna - https://creativecommons.org/publicdomain/mark/1.0/deed.pl


Zdjęcia

Komentarze (0)

Dodanie komentarza oznacza akceptację regulaminu. Treści wulgarne, obraźliwe, naruszające regulamin będą usuwane.